Ostatnio w środowisku związanym w szeroko pojętą kulturą wiele mówi się o coraz to prężnej rozbudowujących się muzealnych kolekcjach sztuki polskich muzeów. Wiele z zakupów dokonywanych przez muzea to wydarzenia elektryzujące interesujących się tematem obserwatorów – tak jak zakup obrazu „Wieczór letni” Józefa Chełmońskiego dokonany prawem pierwokupu przez Muzeum Narodowe w Poznaniu za ponad 4 miliony złotych w połowie czerwca 2023 roku. Wiele emocji budzą również dzieła należące do polskich strat wojennych odzyskiwane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które wracają do pierwotnych kolekcji bądź znajdują zaszczytne miejsce w kolekcjach polskich muzeów i prezentowane są szerszej publiczności na poświęconym im wystawom – tak jak miało to miejsce w przypadku wystawy “Wyczółkowski Odnaleziony” w Zamku Królewskim na Wawelu czy też trwającej aktualnie wystawy “Utracone/ odzyskane. Z kolekcji gołuchowskiej” w warszawskiej Galerii Kordegarda. Muzea realizują też w mniej medialnej, ale zapewne niepozbawionej emocji, atmosferze regularne zakupy dzieł do swoich kolekcji – Muzeum Narodowe w Warszawie aktualnie prezentuje je na wystawie “MNW kolekcjonuje. Zakupy z lat 2017-2022”, a Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem – na wystawie “Kolekcja. Sztuka współczesna w Muzeum Tatrzańskim”, o której chcielibyśmy Wam więcej opowiedzieć.
Na wystawie trwającej do 23 lipca 2023 roku w Galerii Władysława Hasiora – filii Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem – prezentowane są wybrane dzieła sztuki współczesnej zakupione przez Muzeum Tatrzańskie w latach 2018-2023. Ich wspólnym tematem jest krajobraz – rozumiany nie tylko dosłownie jako artystyczne interpretacje przestrzeni “skalnego Podhala”, ale również nawiązujący do dziedzictwa kulturowego jego mieszkańców.
W “Kolekcji” znajdziemy kilka szczególnie interesujących prac, w których – z wykorzystaniem artystycznych środków nawiązujących do kultury Podhala – poruszane są tematy niezwykle aktualne dla lokalnej społeczności Zakopanego i okolic. Cykl prac Kamila Kuskowskiego zatytułowany “Panorama Tatr z Nowego Targu” nawiązujący bezpośrednio do rysunku “Panorama Tatr od strony Polski” Zygmunta Vogla z 1804 roku porusza temat trapiącego Podhale i jego mieszkańców smogu, a szeroko komentowana praca Wilhelma Sasnala “Góralszczyzna” z 2016 roku nawiązuje do postępującej komercjalizacji kultury góralskiej. Z dzisiejszą rzeczywistością zabudowywanego Zakopanego polemizuje też Magdalena Ciszewska-Rząsa, która w cyklu fotografii “Las Chałubińskich” ukazuje niezwykłość tego rezerwatu znajdującego się w samym centrum Zakopanego, który staraniami rodziny Tytusa Chałubińskiego stanowi przyrodniczą enklawę wolną od wszelkich inwestycji deweloperskich w stolicy Tatr.
Wyborem kuratorki wystawy – pani Julity Dembowskiej – w “Kolekcji” pojawiły się również prace wyróżniające się swoją szczególną formą jak na przykład wykonany za pomocą przyrządów geometrycznych rysunek “Mnich” Zbigniewa Rogalskiego prezentujący tytułowy tatrzański szczyt jako pozbawioną idyllicznego wizerunku Tatr konstrukcję brył. Godna uwagi jest również rzeźba “Plecak” Karola Szostaka ukazująca koncepcję wędrówki górskiej jako drogi zdobywania doświadczeń życiowych oraz cykl piętnastu sytuacyjnych rysunków autorstwa Edwarda Dwurnika powstałych w 1968 roku w czasie podróży poślubnej artysty do Jurgowa, w którym humorystycznie, ale i krytycznie opowiada o góralszczyźnie. Ciekawe wydają się również fotograficzne zapisy performance’ów – “Ciągłość nieskończoności” Zygmunta Rytki oraz “Śniegodruk na Miętusiej” Zbigniewa Januszewskiego, jak również kolarze tatrzańskich pejzaży autorstwa Daniela Rumiancewa oraz kolaże zestawiające krajobrazy Tatr z ulicami Warszawy bądź dadaistycznymi symbolami autorstwa Jana Dziaczkowskiego.
Na wystawie nie zabrakło też klasycznej fotografii – możemy podziwiać ją w wykonaniu Władysława Wernera – jednego z najbardziej znanych fotografów Tatr i Podhala, którego 100. rocznicę urodzin Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem świętowało wystawą “Władysław Werner – fotograf Tatr i Podhala”, jak również wspomnianego już Daniela Rumiancewa, który w jednej ze swojej fotografii – “Panorama Tatr” bezpośrednio nawiązał do do monumentalnej „Panoramy Tatrzańskiej” z Miedzianego – największego dzieła sztuki w historii Polski prezentowanego pod koniec XIX wieku na warszawskich Danysach – części warszawskiego Powiśla. Jeżeli chcielibyście dowiedzieć się więcej o historii Panoramy Tatrzańskiej, to polecamy Wam trzyczęściowy podcast Tatrzańskiego Parku Narodowym o tym niezwykłym obrazie (część 1, cześć 2, cześć 3).
To ciekawe doświadczenie przyjrzeć się kierunkowi, w którym zmierza współczesna sztuka inspirowana regionem Tatr i Podhala, poznać jej twórców i wykorzystywane przez nich środki artystyczne. Choć trudno jest jej aktualnie konkurować o uwagę widza ze sztuka tatrzańską pędzla Wojciecha Gersona, Leona Wyczółkowskiego czy Rafała Malczewskiego, to z pewnością w przyszłości będzie wartościowym zapisem artystycznej rzeczywistości pod Tatrami naszych czasów.
Gorąco polecamy ❤️!
—
Wystawa: “Kolekcja. Sztuka współczesna w Muzeum Tatrzańskim”
Czas trwania: 28 kwietnia – 23 lipca 2023 r.
Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Galeria Władysława Hasiora
ul. Jagiellońska 18b
Zakopane
Kuratorka: Julita Dembowska
