Zakopiańska Willa Atma do 15 marca 2023 roku stała się domem dla wystawy czasowej “Z wizytą powrotną. Panneau dekoracyjne Jana Rembowskiego z Sanatorium Dłuskich w Zakopanem” prezentującej jedno z najbardziej monumentalnych dzieł w historii malarstwa tatrzańskiego – “Pochód górali” autorstwa Jana Rembowskiego.
Dzieło to powstało w latach 1909-1910 jako element wystroju salonu teatralnego Sanatorium Bronisławy i Kazimierza Dłuskich w Zakopanem-Kościelisku leczącego osoby chore na gruźlicę – w tym również samego autora dzieła – Jana Rembowskiego. Pierwsi właściciele sanatorium – państwo Dłuscy – niezwykle dbali o to, aby podczas leczenia kuracjusze mieli szansę nie tylko na wyzdrowienie z “chorób piersiowych”, ale i terapeutyczne obcowanie ze sztuką oraz poznanie lokalnej góralskiej kultury. Dlatego też powierzyli uznanym artystom – w tym krakowskiemu malarzowi Janowi Rembowskiego – misję udekorowania najbardziej reprezentacyjnych miejsc sanatorium – czytelni z biblioteką, salonu muzycznego oraz salonu teatralnego. Każdy z trzech projektantów nadał swojej przestrzeni swój indywidualny styl, jednak nadal nawiązywał on do zakopiańskich motywów ludowych i kultury rodzimej. Co ciekawe, budynek sanatorium – oczywiście ze zmienionymi z biegiem lat wnętrzami – nadal funkcjonuje jako obiekt wypoczynkowy i widoczny jest w pełnej okazałości na południowym zboczu Pasma Gubałowskiego między innymi ze Ścieżki pod Reglami.
Prezentowany na wystawie “Pochód górali” był środkową – obok “Pochodu dzieci” oraz “Pochodu góralek” – częścią tryptyku “Świt” i uświetniał salon teatralny sanatorium przeznaczony jako miejsce dla wszelkiego rodzaju widowisk dla kuracjuszy. Prezentuje sylwetki czterech górali ubranych w tradycyjne stroje kroczących po kwiecistej łące pełnej fioletowych oraz czerwonych kwiatów. Na płótnie widać charakterystyczny dla Jana Rembowskiego – a pochodzący od Stanisława Wyspiańskiego, którym niezwykle mocno się inspirował – mocny kontur, spłaszczenie plamy barwnej oraz pastelową kolorystykę oraz nawiązujące do stylistyki secesyjnej odtworzenie detalu stroju ludowego oraz ujęcie motywów kwiatowych.
Wykonany techniką tempery obraz prezentuje się monumentalnie we wnętrzu Willi Atma znanej przede wszystkim jako muzeum poświęcone Karolowi Szymanowskiemu oraz jego związkom z Podhalem. Wizyta na wystawie jest więc szansą na lepsze poznanie twórczości autora baletu “Harnasie” uznawanego jako drugiego – po Fryderyku Chopinie – najwybitniejszego polskiego kompozytora. Willa Atma znajdująca się zaledwie 10 minut spacerem od Krupówek – na ulicy Kasprusie – to również wspaniały przykład architektury w stylu zakopiańskim, której twórcą jest Stanisław Witkacy. Natomiast wnętrza willi zdobią między innymi dzieła jego syna – Stanisława Ignacego Witkiewicza – “Witkacego”. Są to trzy pastelowe portrety jego przyjaciela Karola Szymanowskiego z lat 1930 – 1931. Natomiast na miłośników malarstwa Tatr i podhalańskich pejzaży czeka obraz “Tatry” autorstwa Stanisława Gałka z około 1909 roku. Wizyta w Willa Atma to więc szansa na poznanie artystycznej strony Zakopanego z wielu różnych stron – malarskiej, architektonicznej, muzycznej i etnograficznej.
Szczegółowe informacje o wystawie znajdziecie tutaj.