Choć Lublin i Zakopane dzieli ponad 400 kilometrów, to przez kilka miesięcy w Kozim Grodzie – jak często określana jest stolica Lubelszczyzny, można poczuć ducha sztuki zakopiańskiej! Na co dzień sztukę spod Tatr znajdziecie w Muzeum Narodowym w Lublinie, gdzie na ekspozycji stałej prezentowane są tatrzańskie dzieła Wojciecha Gersona, Władysława Jarockiego, Rafała Malczewskiego czy Stanisława Ignacego Witkiewicza znanego jako „Witkacy”, jednak aktualnie króluje ona w Centrum Spotkania Kultur!
Od 28 lutego 2025 roku w Galerii Multimedialnej Centrum trwa wystawa „Witkacy – poza rzeczywistością”, na której zobaczycie ożywione pastelowe portrety autorstwa Witkacego. Wystawa powstała we współpracy Centrum Spotkania Kultur w Lublinie z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, w którym znajduje się największa kolekcja dzieł Witkacego w Polsce, została zorganizowana w 100. rocznicę założenia słynnej „Firmy Portretowej S.I. Witkiewicz” i jednocześnie 140. rocznicę urodzin artysty.
Witkacy założył Firmę Portretową „S.I. Witkiewicz” w 1925 roku z dość prozaicznych, bo finansowych powodów. Oczywiście jego marzeniem było tworzenie olejnych naturalistach pejzaży, jednak codzienność wymogła na nim bardziej pragmatyczną twórczość. Tworzenie pastelowych portretów było zdecydowanie tańsze niż olejnych obrazów, a portrety realizowane na zamówienie miały gwarantowanego nabywcę. Firma, której motto zawarte w słynnym Regulaminie brzmiało „Klient musi być zadowolony. Nieporozumienia wykluczone” działała zarówno w Zakopanem w willi „Tatry” przy ulicy Chramcówki 21, jak i w Warszawie – przy ulicy Brackiej 23, jednak Witkacy portrety tworzył równie podczas sesji wyjazdowych do różnych miast Polski. Uznaje się, że podczas działania firmy od 1925 roku do śmierci artysty w 1939 roku powstało kilka tysięcy pastelowych portretów.
Na wystawie „Witkacy – poza rzeczywistością” nie zobaczycie jednak oryginałów portretów narysowanych przez Witkacego, a ich multimedialne formy, których animacje zostały stworzone przez Karolinę Rozpędowską pod opieką merytoryczną doktor Doroty Niedziałkowskiej z Instytutu Witkacego.
Na poruszających się portretach zaskakująco ożywa futrzasty kołnierz kożucha Witkacego, od ciała Irminy Nowowiejskiej odpada głowa, a twarze matematyka Stefana Glassa i największej muzy Witkacego – Neny Stachurskiej – całkowicie się roztapiają. Na wystawie „Witkacy – poza rzeczywiścią” zobaczycie również pęczniejący kwiatami portret matki Witkacego – Marii z Pietkiewiczów Witkiewiczowej, Michała Białynickiego-Birulę zamieniającego się w demoniczną larwę, strojącego śmieszne misy lekarza Stanisława Totwena czy wspomnianą już Nenę Stachurską jedzącą wiśnie podane jej zza ramy na deserowej łyżeczce. Uwagę przyciąga również wyjątkowy jedyny portret dziecięcy Irenki Raciborskiej, jak również podwójny portret przyjaciół artysty – Marii i Włodzimierza Nawrockich, na którym każdy z małżonków został przedstawiony przez Witkacego w innej stylistyce.
Odwiedzając wystawę „Witkacy – poza rzeczywistością” z pewnością zyskacie nowe spojrzenie na twórczość Witkacego, jak również przekonacie się jak wykorzystanie multimedialnych form wyrazu może wpłynąć na jej nieoczywisty odbiór.
—
Wystawa „Witkacy – poza rzeczywistością”
Czas trwania: 27 lutego – 30 czerwca 2025
Centrum Spotkania Kultur w Lublinie
plac Teatralny 1
20-029 Lublin
